Γεβγκένι Γεφτουσένκο (Yevgeny Yevtushenko), «Μπάμπι Γιάρ*»

Πάνω απ’ το Μπάμπι Γιαρ μνημείο δεν υπάρχει.
Απότομη χαράδρα, σαν επιτύμβιο κακοφτιαγμένο.
Μπήκαν στη γη, και με τιμές εγκληματίες και
πολέμαρχοι,
Αλλά ο λάκκος τεράστιος χιλιάδων Εβραίων,
έμεινε βουβαμένο.
Εδώ, μου φαίνεται πως είμαι Ιουδαίος.
Να, οδοιπορώ στην Αίγυπτο των Φαραώ,

Ενώ ιδού εκπνέω Εσταυρωμένος,
και μέχρι τώρα πάνω μου ουλές καρφιών.
Νομίζω πως ο Ντρέιφους, είμαι’γω.
Η εχθρική προδιάθεση ο καταδότης μου κι ο δικαστής.
Για τα σίδερα με πάνε σαν κοινό κακούργο.
Έπεσα στη παγίδα, είμαι περικυκλωμένος,
κυνηγημένος και συκοφαντημένος.
Κι οργισμένες κυράτσες με φραμπαλάδες και δαντέλες
χώνουν στο πρόσωπό μου τις ομπρέλες.
Μου φαίνεται πως είμαι αγόρι από το Μπελοστόκ.
Τρέχει το οινόπνευμα και ρέει το αίμα περισσό.
Ασχημονούν οι θαμώνες του μπάγκου της ταβέρνας,
μυρίζουν βότκα και κρεμμύδι μισό-μισό.
Με τις μπότες τους μ’ έφεραν σε ακινησία.
Τους μπροστάρηδες του πογκρόμ ικετεύω ματαίως.
Υπό το χάχανο:< Χτύπα Ιούδες, σώσε τη Ρωσία!>
τη μητέρα μου βιάζει ο αλευράς λυσσαλέος.
Ω! ρωσικέ λαέ! Γνωρίζω, ότι είσαι
Διεθνιστής στην ουσία.
Αλλά συχνά οι φανατισμένοι αντισημίτες,
το όνομα σου έκαναν θυσία.
Γνωρίζω την καλοσύνη της γης σου.
Τι ατιμία! Οι άνθρωποι του Διαβόλου του ναού
τους εαυτούς τους πομπώδης βάπτισαν:
<Ένωση Ρωσικού Λαού!>
Μου φαίνεται: είμαι η Άννα Φράνκ,
λεπτή σαν του Απρίλη το κλαδάκι.
Τις μέρες άγριες μετρώ,
με το στυλό στο χέρι.
Εδώ και δυο χρόνια κρύβομαι σε ένα κλουβάκι.
Μου αρπάξανε τη γη και τη ζωή.
Απαγορεύεται ο ουρανός, δεν γίνεται να νοιώθω αεράκι.
Αλλά και επιτρέπονται πολλά: γίνεται στο σκοτεινό
κελί μας, με τρυφερότητα ν’ αγκαλιαστούμε.
Έρχεται κάποιος;
Μη φοβάσαι! Είναι το βουητό της άνοιξης που έρχεται.
Αγκάλιασε με πιο σφιχτά.
Και μην τρομάζεις.
Σπάνε την πόρτα;
΄Όχι, σπάει ο πάγος στο ποτάμι…
Παν’ απ’ το Μπάμπι Γιαρ των αγριόχορτων η θροή.
Σαν δικαστές τα δέντρα κοιτάνε αυστηρά.
Τα πάντα με σιωπή φωνάζουν,
και το καπέλο βγάζοντας,
νιώθω πως τα μαλλιά μου ασπρίζουν αργά.
Κι ο ίδιος είμαι σαν άηχη ασταμάτητη κραυγή,
παν’ απ’ των χιλίων χιλιάδων ενταφιασμένων.
Είμαι του κάθε, εδώ τουφεκισμένου γέρου η οργή.
Είμαι το κάθε παιδί τουφεκισμένο.
Τίποτα μέσα μου μπορεί να ξεχάσει αυτό!
Η <Διεθνής> να βροντά σαν δυναμίτης,
όταν για πάντα θα θαφτεί
ο τελευταίος πάνω στη γη αντισημίτης.
Αίμα εβραίκό δεν έχει το δικό μου αίμα.
Των Εβραίων το αίμα βράζει στην ψυχή μου
Αλλά τον δρόμο που κρατάω είναι ίσιος:
Εβραίος είμαι για αντισημίτες,
γι’ αυτό και είμαι Ρώσος γνήσιος!
~
*Το Μπάμπι γιάρ (στα Ουκρανικά=Φαράγγι της Γιαγιάς) είναι χαράδρα στο βορειοδυτικό άκρο του Κιέβου πρωτεύουσας σήμερα της Ουκρανίας, ιστορικά στενά συνδεδεμένο κυρίως με εκτελέσεις Εβραίων, αλλά και Σοβιετικών πολιτών κατά την διάρκεια του Β’ Παγκ. Πολέμου και την περίοδο της Ναζιστικής κατοχής της Ουκρανίας.. [η συνέχεια και η πηγή του ποιήματος ΕΔΩ]

Ρώσος ποιητής, πεζογράφος, σεναριογράφος, δοκιμιογράφος και σκηνοθέτης, γεννημένος το 1932 στην πόλη Ζιμά της Σιβηρίας. Το πρώτο του ποίημα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ”Σοβιετικός Αθλητισμός” το 1949, ενώ η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο ”Ανιχνευτές του μέλλοντος” κυκλοφόρησε το 1952, δημιουργώντας τόσο μεγάλη αίσθηση στα ρωσικά γράμματα, που είχε ως συνέπεια να γίνει αμέσως δεκτός στο Ινστιτούτο Λογοτεχνίας ”Μαξίμ Γκόρκι”, όπως και στην Ένωση Σοβιετικών Συγγραφέων. Ακολούθησαν αρκετές πετυχημένες ποιητικές συλλογές (Τρίτο χιόνι, Υπόσχεση, Το μήλο, Τρυφερότητα κ.α.) που τον ανέδειξαν σε μια απ’ τις πιο εμβληματικές φυσιογνωμίες της ποίησης της εποχής της αποσταλινοποίησης. Το 1961 έγραψε το πιο γνωστό του ποίημα, το Μπάμπι Γιαρ που αναφέρεται στη σφαγή των εβραίων του Κιέβου από τους Ναζί τον Σεπτέμβριο του 1941. Η γραφή του διαθέτει εν γένει τις αρετές της απλότητας και της αμεσότητας, ενώ το συνολικό του έργο χαρακτηρίζει μεγάλη υφολογική και θεματολογική ποικιλία. Του ανήκει η πατρότητα της γνωστής φράσης: ”Ο ποιητής στη Ρωσία, είναι κάτι περισσότερο από ποιητής”. Το 1991 μετανάστευσε στις ΗΠΑ, όπου και απεβίωσε το 2017.