(1).jpg)
.png)
Ὁ καλλιτέχνης εἶνε ὁ δημιουργὸς τῶν ὡραίων πραγμάτων.
Σκοπὸς τῆς τέχνης εἶναι νὰ φανερώνει τὴν τέχνη καὶ νὰ κρύβει τὸν καλλιτέχνη.
Κριτικὸς εἶν’ ἐκεῖνος ποὺ ἐκφράζει μὲ τρόπο διαφορετικὸ εἴτε μὲ νέο ὑλικὸ τὴν ἐντύπωση ποὺ τὰ ὡραῖα πράγματα τοῦ προξενοῦν.
Ἡ ὑψηλότερη ὅπως κ’ ἡ χαμηλότερη μορφὴ τῆς κριτικῆς εἶν’ ἕνα εἶδος αὐτοβιογραφίας.
Ἐκεῖνοι ποὺ ἀποδίδουν ἄσκημες ἔννοιες σὲ ὡραῖα πράγματα εἶνε διεφθαρμένοι χωρὶς νὰ εἶνε καὶ συμπαθητικοί. Αὐτό εἶνε σφάλμα.
Ἐκεῖνοι ποὺ ἀποδίδουν ὡραῖες ἔννοιες σὲ ὅμορφα πράγματα εἶνε οἱ ἀνεπτυγμένοι· γι’ αὐτοὺς ὑπάρχει ἐλπίδα. Εἶνε οἱ ἐκλεχτοί· γι’ αὐτοὺς τὰ ὡραῖα πράγματα σημαίνουν μόνον Ὁμορφιά.
Δὲν ὑπάρχουν ἠθικὰ ἢ ἀνήθικα βιβλία. Ὑπάρχουν μόνο κακογραμμένα καὶ καλογραμμένα βιβλία. Αὐτό εἶνε ὅλο.
Ἡ ἀποστροφὴ τοῦ δέκατου ἔννατου αἰώνα γιὰ τὸν Ρεαλισμὸ εἶνε ἡ λύσσα τοῦ Κάλιβαν βλέποντας τὴν ἴδια του μορφὴ μέσα σὲ καθρέφτη.
Ἡ ἀποστροφὴ τοῦ δέκατου ἔννατου αἰώνα γιὰ τὸν Ρωμαντισμὸ εἶνε ἡ λύσσα του Κάλιβαν μὴ βλέποντας τὴν ἴδια του μορφὴ μέσα σὲ καθρέφτη.
Ἡ ἠθικὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου ἀποτελεῖ μέρος τοῦ ὑλικοῦ τοῦ καλλιτέχνη, ἡ ἠθικὴ ὅμως τῆς τέχνης συνίσταται στὸ τέλειο μεταχείρισμα ἑνὸς μέσου ἀτελοῦς.
Κανεὶς καλλιτέχνης δὲν ἐπιθυμεῖ ν’ ἀποδείξει κάτι. Ἀκόμη καὶ τὰ πράγματα τ’ ἀληθινὰ μποροῦν ν’ ἀποδειχτοῦν.
Κανεὶς καλλιτέχνης δὲν ἔχει ἠθικὲς συμπάθειες. Μιὰ ἠθικὴ συμπάθεια γιὰ ἕνα καλλιτέχνη εἶνε ἀσυγχώρητο ἐξεζητημένο ὕφος.
Ὁ καλλιτέχνης ποτὲ δὲν εἶνε ἄρρωστος. Ὁ καλλιτέχνης μπορεῖ νὰ ἐκφράσει τὸ καθετί.
Ἡ σκέψη καὶ ἡ γλῶσσα εἶνε γιὰ τὸν καλλιτέχνη τα σύνεργα μιᾶς τέχνης.
Ἡ ἀρετὴ καὶ ἡ κακία εἶνε γιὰ τὸν καλλιτέχνη τὰ ὑλικὰ μιᾶς τέχνης.
Ὑπὸ ἔποψιν μορφῆς ἡ τέχνη τοῦ μουσικοῦ εἶνε τὸ ὑπόδειγμα ὅλων τῶν τεχνῶν.
Ὑπὸ ἔποψιν αἰσθήματος ὑπόδειγμα εἶνε τὸ ἔργον τοῦ ἠθοποιοῦ.
Κάθε τέχνη εἶνε σύγκαιρα ἐπιφάνεια καὶ σύμβολο.
Ἐκεῖνοι ποὺ τραβοῦν κάτω ’πὸ τὴν ἐπιφάνεια μὲ κίνδυνό τους τὸ κάνουν· τὸ ἴδιο κι’ ἐκεῖνοι ποὺ διαβάζουν τὸ σύμβολο.
Ἡ τέχνη καθρεφτίζει πραγματικὰ τὸ Θεατὴ καὶ ὄχι τὴ Ζωή.
Ποικιλία γνωμῶν γιὰ ἕνα ἔργο τέχνης δείχνει ὅτι τὸ ἔργο εἶνε νέο, σύνθετο, καὶ ζωτικό.
Ὅταν οἱ κριτικοὶ διαφωνοῦν ὁ καλλιτέχνης βρίσκεται σὲ ἁρμονία μὲ τὸν ἑαυτό του.
Μποροῦμε νὰ συγχωρέσουμε ἕναν ἄνθρωπο ποὺ ἔφτιαξε ἕνα χρήσιμο πράγμα ἐνόσο ὁ ἴδιος δὲν τὸ θαυμάζει.
Ἡ μόνη συγγνώμη γιὰ τὸ φτιάσιμο ἑνὸς ἀχρήστου πράγματος ἔγκειται στὸν ἀπεριόριστο θαυμασμὸ ποῦ τρέφει κανεὶς γι’ αὐτό.
Σκοπὸς τῆς τέχνης εἶναι νὰ φανερώνει τὴν τέχνη καὶ νὰ κρύβει τὸν καλλιτέχνη.
Κριτικὸς εἶν’ ἐκεῖνος ποὺ ἐκφράζει μὲ τρόπο διαφορετικὸ εἴτε μὲ νέο ὑλικὸ τὴν ἐντύπωση ποὺ τὰ ὡραῖα πράγματα τοῦ προξενοῦν.
Ἡ ὑψηλότερη ὅπως κ’ ἡ χαμηλότερη μορφὴ τῆς κριτικῆς εἶν’ ἕνα εἶδος αὐτοβιογραφίας.
Ἐκεῖνοι ποὺ ἀποδίδουν ἄσκημες ἔννοιες σὲ ὡραῖα πράγματα εἶνε διεφθαρμένοι χωρὶς νὰ εἶνε καὶ συμπαθητικοί. Αὐτό εἶνε σφάλμα.
Ἐκεῖνοι ποὺ ἀποδίδουν ὡραῖες ἔννοιες σὲ ὅμορφα πράγματα εἶνε οἱ ἀνεπτυγμένοι· γι’ αὐτοὺς ὑπάρχει ἐλπίδα. Εἶνε οἱ ἐκλεχτοί· γι’ αὐτοὺς τὰ ὡραῖα πράγματα σημαίνουν μόνον Ὁμορφιά.
Δὲν ὑπάρχουν ἠθικὰ ἢ ἀνήθικα βιβλία. Ὑπάρχουν μόνο κακογραμμένα καὶ καλογραμμένα βιβλία. Αὐτό εἶνε ὅλο.
Ἡ ἀποστροφὴ τοῦ δέκατου ἔννατου αἰώνα γιὰ τὸν Ρεαλισμὸ εἶνε ἡ λύσσα τοῦ Κάλιβαν βλέποντας τὴν ἴδια του μορφὴ μέσα σὲ καθρέφτη.
Ἡ ἀποστροφὴ τοῦ δέκατου ἔννατου αἰώνα γιὰ τὸν Ρωμαντισμὸ εἶνε ἡ λύσσα του Κάλιβαν μὴ βλέποντας τὴν ἴδια του μορφὴ μέσα σὲ καθρέφτη.
Ἡ ἠθικὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου ἀποτελεῖ μέρος τοῦ ὑλικοῦ τοῦ καλλιτέχνη, ἡ ἠθικὴ ὅμως τῆς τέχνης συνίσταται στὸ τέλειο μεταχείρισμα ἑνὸς μέσου ἀτελοῦς.
Κανεὶς καλλιτέχνης δὲν ἐπιθυμεῖ ν’ ἀποδείξει κάτι. Ἀκόμη καὶ τὰ πράγματα τ’ ἀληθινὰ μποροῦν ν’ ἀποδειχτοῦν.
Κανεὶς καλλιτέχνης δὲν ἔχει ἠθικὲς συμπάθειες. Μιὰ ἠθικὴ συμπάθεια γιὰ ἕνα καλλιτέχνη εἶνε ἀσυγχώρητο ἐξεζητημένο ὕφος.
Ὁ καλλιτέχνης ποτὲ δὲν εἶνε ἄρρωστος. Ὁ καλλιτέχνης μπορεῖ νὰ ἐκφράσει τὸ καθετί.
Ἡ σκέψη καὶ ἡ γλῶσσα εἶνε γιὰ τὸν καλλιτέχνη τα σύνεργα μιᾶς τέχνης.
Ἡ ἀρετὴ καὶ ἡ κακία εἶνε γιὰ τὸν καλλιτέχνη τὰ ὑλικὰ μιᾶς τέχνης.
Ὑπὸ ἔποψιν μορφῆς ἡ τέχνη τοῦ μουσικοῦ εἶνε τὸ ὑπόδειγμα ὅλων τῶν τεχνῶν.
Ὑπὸ ἔποψιν αἰσθήματος ὑπόδειγμα εἶνε τὸ ἔργον τοῦ ἠθοποιοῦ.
Κάθε τέχνη εἶνε σύγκαιρα ἐπιφάνεια καὶ σύμβολο.
Ἐκεῖνοι ποὺ τραβοῦν κάτω ’πὸ τὴν ἐπιφάνεια μὲ κίνδυνό τους τὸ κάνουν· τὸ ἴδιο κι’ ἐκεῖνοι ποὺ διαβάζουν τὸ σύμβολο.
Ἡ τέχνη καθρεφτίζει πραγματικὰ τὸ Θεατὴ καὶ ὄχι τὴ Ζωή.
Ποικιλία γνωμῶν γιὰ ἕνα ἔργο τέχνης δείχνει ὅτι τὸ ἔργο εἶνε νέο, σύνθετο, καὶ ζωτικό.
Ὅταν οἱ κριτικοὶ διαφωνοῦν ὁ καλλιτέχνης βρίσκεται σὲ ἁρμονία μὲ τὸν ἑαυτό του.
Μποροῦμε νὰ συγχωρέσουμε ἕναν ἄνθρωπο ποὺ ἔφτιαξε ἕνα χρήσιμο πράγμα ἐνόσο ὁ ἴδιος δὲν τὸ θαυμάζει.
Ἡ μόνη συγγνώμη γιὰ τὸ φτιάσιμο ἑνὸς ἀχρήστου πράγματος ἔγκειται στὸν ἀπεριόριστο θαυμασμὸ ποῦ τρέφει κανεὶς γι’ αὐτό.
~
από το τεύχος 1 (1911) του περιοδικού «Γράμματα».
Τίτλος πρωτότυπου: The Picture of Dorian Gray
μτφρ: Στέφανος Πάργας
