(1).jpg)
.png)
Η ψυχή μου πεταλουδίζει στον ανθισμένο ουρανό
Κι εγώ ήμουν δεμένος μέσα στο Άπειρο Φως!
Τότε πόνεσα τη θλίψη της Μοναξιάς
Κι ό,τι μου απόμεινε, το Ιδανικό
πετούσε κι αυτό προς κάποιο αστέρι.
Κάθομαι τώρα συντριμμένος και θρηνώ τ' όνειρό μου
Και ζηλεύω το ζηλευτό σκουλήκι εκείνο
Κι εγώ ήμουν δεμένος μέσα στο Άπειρο Φως!
Τότε πόνεσα τη θλίψη της Μοναξιάς
Κι ό,τι μου απόμεινε, το Ιδανικό
πετούσε κι αυτό προς κάποιο αστέρι.
Κάθομαι τώρα συντριμμένος και θρηνώ τ' όνειρό μου
Και ζηλεύω το ζηλευτό σκουλήκι εκείνο
πηγή
Ο Μίκης Θεοδωράκης (1925-2021) γεννήθηκε στην Χίο. Από την παιδική του ηλικία είχε πάθος με την μουσική και έγραψε τις πρώτες του συνθέσεις όταν ήταν δεκατριών ετών.
Κατά την διάρκεια της κατοχής της Ελλάδας από τα γερμανικά, ιταλικά και βουλγαρικά στρατεύματα, συνελήφθη για πρώτη φορά στην Τρίπολη το 1942 από τους Ιταλούς κατακτητές. Τα επόμενα χρόνια συνελήφθη και βασανίστηκε ξανά. Μόλις αφέθηκε ελεύθερος, βγήκε στην παρανομία στην Αθήνα και οργανώθηκε στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ). Δουλεύοντας για την Αντίσταση συγχρόνως παρακολουθούσε μαθήματα στο Ωδείο Αθηνών κοντά στον Φιλοκτήτη Οικονομίδη. Μετά την Απελευθέρωση ο Θεοδωράκης έλαβε μέρος στον Εμφύλιο πόλεμο του 1945-1949.
Εξορίσθηκε για πρώτη φορά το 1947 στην Ικαρία και το 1948 μεταφέρθηκε στην Μακρόνησο. Το 1950, μετά από εξετάσεις στο Ωδείο παίρνει το δίπλωμα της αρμονίας, αντίστιξης και φούγκας. Το 1953, ο Μίκης παντρεύεται την Μυρτώ Αλτίνογλου και την επόμενη χρονιά παίρνει υποτροφία για σπουδές στο Παρίσι. Ο Μίκης γράφεται στο Ωδείο του Παρισιού. Το 1957 το έργο του "Σουίτα Νο 1 για πιάνο και ορχήστρα" παίρνει χρυσό βραβείο στο φεστιβάλ της Μόσχας. Η "Αντιγόνη", το "Les amants de Teruel" και το "Le feu aux poudres" γνωρίζουν μεγάλη επιτυχία στο Παρίσι και το Λονδίνο.
Όταν ο Θεοδωράκης πέτυχε την διεθνή αναγνώριση ως νέος κλασσικός συνθέτης, ανακάλυψε την ελληνική λαϊκή μουσική. Συνθέτει τους "Λιποτάκτες" σε στίχους του αδελφού του Γιάννη και τον "Επιτάφιο" σε ποίηση του Γιάννη Ρίτσου, έργο με το οποίο θα ξεκινήσει η αναγέννηση της Ελληνικής μουσικής και θα οδηγήσει την πατρίδα του σε μια πολιτιστική επανάσταση τα αποτελέσματα της οποίας υπάρχουν ακόμη και σήμερα. Συνθέτει ακατάπαυστα χρησιμοποιώντας τα ωραιότερα κείμενα της ελληνικής λογοτεχνίας του 19ου και 20ου αιώνα.
Το πραξικόπημα του Παπαδόπουλου και της παρέας του (21 Απριλίου 1967) υποχρεώνει τον Θεοδωράκη να βγει και πάλι στην παρανομία απ' όπου δυο μέρες μετά το πραξικόπημα θα απευθύνει την πρώτη έκκληση για αντίσταση. Συνελήφθη στις 21 Αυγούστου του 1967 και τέθηκε σε κατ' οίκο περιορισμό με την οικογένειά του στο Βραχάτι και αργότερα στη Ζάτουνα ορεινό χωριό της Αρκαδίας (απ' όπου και ο κύκλος συνθέσεων "Αρκαδίες" Ι-ΧI). Στην συνέχεια μεταφέρεται στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Ωρωπού και τελικά εξορίζεται από την Ελλάδα, μετά από πολλά διαβήματα αλληλεγγύης με πρωτοβουλία των Ντιμίτρι Σοστάκοβιτς, Λεονάρντ Μπερστάιν, Άρθουρ Μίλερ, ακόμα και του Χάρη Μπελαφόντα, και πολλών άλλων προσωπικοτήτων από πολλές χώρες. Στις 13 Απριλίου 1970, ο Θεοδωράκης φθάνει στο Παρίσι. Επικεφαλής του "Πατριωτικού Μετώπου" συνεχίζει τον αγώνα του. Γνωρίζεται με τον Νερούντα. Περιοδείες σ' ολόκληρο τον κόσμο και χιλιάδες συναυλίες αφιερωμένες στην αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα, τον καθιστούν ζωντανό σύμβολο της αντίστασης ενάντια στην δικτατορία.
Θριαμβευτική επιστροφή στην Ελλάδα, στις 24 Ιουλίου 1974. Το 1980, αυτοεξορίζεται στο Παρίσι, καταπιάνεται με το συμφωνικό του έργο της εποχής του 50. Ολοκληρώνει τη σύνθεση του "Canto General" που μαζί με τον "Ζορμπά" και το "Άξιον Εστί" τον κάνουν παγκοσμίως γνωστό συνθέτη. Το 1987, η πρώτη του όπερα "Κώστας Καρυωτάκης" παρουσιάζεται στην Αθήνα και το 1988 το μπαλέτο του "Ζορμπάς" παρουσιάζει θριαμβευτική επιτυχία στην Αρένα της Βερόνας όπου θα ξαναπαρουσιασθεί το 1990. Παρουσιάζεται επίσης στην Βαρσοβία και τo Λοτζ της Πολωνίας. Στις 5 Οκτωβρίου του 1990 παρουσιάζεται στο Μπιλμπάο η όπερά του "Μήδεια". Το 1992 γράφει μετά από παραγγελία του Σάμαρανκ το "Canto Olympico" για τους Ολυμπιακούς αγώνες της Βαρκελώνης. Η όπερά του "Ηλέκτρα" του Ευριπίδη, παρουσιάζει θριαμβευτική επιτυχία στο Λουξεμβούργο, Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ευρώπης 1995, από το θέατρο Γιέλκι, του Πόζναν (Πολωνία). Ο Θεοδωράκης ολοκληρώνει τη σύνθεση της τέταρτης όπεράς του "Αντιγόνη" το 1996 καθώς και του πρώτου του Κονσέρτου για βιολοντσέλο και ορχήστρα.
Συνθέσεις του έχουν ερμηνευτεί από καλλιτέχνες παγκοσμίου φήμης, όπως οι Beatles, η Σίρλεϊ Μπάσεϊ, η Τζόαν Μπαέζ και η Εντίθ Πιάφ, ενώ έχει γράψει μουσική για γνωστές ταινίες όπως: Φαίδρα (1962), Αλέξης Ζορμπάς (1964), Ζ (1969) και Σέρπικο (1973). Το 1970, για τη μουσική στη ταινία Ζ, του απονεμήθηκε το βραβείο BAFTA για πρωτότυπη μουσική, ενώ ήταν υποψήφιος στην ίδια κατηγορία του 1974, για την ταινία State of Siege, και το 1975, για την ταινία Serpico. Επίσης ήταν υποψήφιος για Γκράμι το 1966 και το 1975 για το μουσικό θέμα των ταινιών Ζορμπάς και Serpico αντίστοιχα.
Ο Μίκης Θεοδωράκης έφυγε από τη ζωή στις 2 Σεπτεμβρίου 2021, σε ηλικία 96 ετών.
Κατά την διάρκεια της κατοχής της Ελλάδας από τα γερμανικά, ιταλικά και βουλγαρικά στρατεύματα, συνελήφθη για πρώτη φορά στην Τρίπολη το 1942 από τους Ιταλούς κατακτητές. Τα επόμενα χρόνια συνελήφθη και βασανίστηκε ξανά. Μόλις αφέθηκε ελεύθερος, βγήκε στην παρανομία στην Αθήνα και οργανώθηκε στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ). Δουλεύοντας για την Αντίσταση συγχρόνως παρακολουθούσε μαθήματα στο Ωδείο Αθηνών κοντά στον Φιλοκτήτη Οικονομίδη. Μετά την Απελευθέρωση ο Θεοδωράκης έλαβε μέρος στον Εμφύλιο πόλεμο του 1945-1949.
Εξορίσθηκε για πρώτη φορά το 1947 στην Ικαρία και το 1948 μεταφέρθηκε στην Μακρόνησο. Το 1950, μετά από εξετάσεις στο Ωδείο παίρνει το δίπλωμα της αρμονίας, αντίστιξης και φούγκας. Το 1953, ο Μίκης παντρεύεται την Μυρτώ Αλτίνογλου και την επόμενη χρονιά παίρνει υποτροφία για σπουδές στο Παρίσι. Ο Μίκης γράφεται στο Ωδείο του Παρισιού. Το 1957 το έργο του "Σουίτα Νο 1 για πιάνο και ορχήστρα" παίρνει χρυσό βραβείο στο φεστιβάλ της Μόσχας. Η "Αντιγόνη", το "Les amants de Teruel" και το "Le feu aux poudres" γνωρίζουν μεγάλη επιτυχία στο Παρίσι και το Λονδίνο.
Όταν ο Θεοδωράκης πέτυχε την διεθνή αναγνώριση ως νέος κλασσικός συνθέτης, ανακάλυψε την ελληνική λαϊκή μουσική. Συνθέτει τους "Λιποτάκτες" σε στίχους του αδελφού του Γιάννη και τον "Επιτάφιο" σε ποίηση του Γιάννη Ρίτσου, έργο με το οποίο θα ξεκινήσει η αναγέννηση της Ελληνικής μουσικής και θα οδηγήσει την πατρίδα του σε μια πολιτιστική επανάσταση τα αποτελέσματα της οποίας υπάρχουν ακόμη και σήμερα. Συνθέτει ακατάπαυστα χρησιμοποιώντας τα ωραιότερα κείμενα της ελληνικής λογοτεχνίας του 19ου και 20ου αιώνα.
Το πραξικόπημα του Παπαδόπουλου και της παρέας του (21 Απριλίου 1967) υποχρεώνει τον Θεοδωράκη να βγει και πάλι στην παρανομία απ' όπου δυο μέρες μετά το πραξικόπημα θα απευθύνει την πρώτη έκκληση για αντίσταση. Συνελήφθη στις 21 Αυγούστου του 1967 και τέθηκε σε κατ' οίκο περιορισμό με την οικογένειά του στο Βραχάτι και αργότερα στη Ζάτουνα ορεινό χωριό της Αρκαδίας (απ' όπου και ο κύκλος συνθέσεων "Αρκαδίες" Ι-ΧI). Στην συνέχεια μεταφέρεται στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Ωρωπού και τελικά εξορίζεται από την Ελλάδα, μετά από πολλά διαβήματα αλληλεγγύης με πρωτοβουλία των Ντιμίτρι Σοστάκοβιτς, Λεονάρντ Μπερστάιν, Άρθουρ Μίλερ, ακόμα και του Χάρη Μπελαφόντα, και πολλών άλλων προσωπικοτήτων από πολλές χώρες. Στις 13 Απριλίου 1970, ο Θεοδωράκης φθάνει στο Παρίσι. Επικεφαλής του "Πατριωτικού Μετώπου" συνεχίζει τον αγώνα του. Γνωρίζεται με τον Νερούντα. Περιοδείες σ' ολόκληρο τον κόσμο και χιλιάδες συναυλίες αφιερωμένες στην αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα, τον καθιστούν ζωντανό σύμβολο της αντίστασης ενάντια στην δικτατορία.
Θριαμβευτική επιστροφή στην Ελλάδα, στις 24 Ιουλίου 1974. Το 1980, αυτοεξορίζεται στο Παρίσι, καταπιάνεται με το συμφωνικό του έργο της εποχής του 50. Ολοκληρώνει τη σύνθεση του "Canto General" που μαζί με τον "Ζορμπά" και το "Άξιον Εστί" τον κάνουν παγκοσμίως γνωστό συνθέτη. Το 1987, η πρώτη του όπερα "Κώστας Καρυωτάκης" παρουσιάζεται στην Αθήνα και το 1988 το μπαλέτο του "Ζορμπάς" παρουσιάζει θριαμβευτική επιτυχία στην Αρένα της Βερόνας όπου θα ξαναπαρουσιασθεί το 1990. Παρουσιάζεται επίσης στην Βαρσοβία και τo Λοτζ της Πολωνίας. Στις 5 Οκτωβρίου του 1990 παρουσιάζεται στο Μπιλμπάο η όπερά του "Μήδεια". Το 1992 γράφει μετά από παραγγελία του Σάμαρανκ το "Canto Olympico" για τους Ολυμπιακούς αγώνες της Βαρκελώνης. Η όπερά του "Ηλέκτρα" του Ευριπίδη, παρουσιάζει θριαμβευτική επιτυχία στο Λουξεμβούργο, Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ευρώπης 1995, από το θέατρο Γιέλκι, του Πόζναν (Πολωνία). Ο Θεοδωράκης ολοκληρώνει τη σύνθεση της τέταρτης όπεράς του "Αντιγόνη" το 1996 καθώς και του πρώτου του Κονσέρτου για βιολοντσέλο και ορχήστρα.
Συνθέσεις του έχουν ερμηνευτεί από καλλιτέχνες παγκοσμίου φήμης, όπως οι Beatles, η Σίρλεϊ Μπάσεϊ, η Τζόαν Μπαέζ και η Εντίθ Πιάφ, ενώ έχει γράψει μουσική για γνωστές ταινίες όπως: Φαίδρα (1962), Αλέξης Ζορμπάς (1964), Ζ (1969) και Σέρπικο (1973). Το 1970, για τη μουσική στη ταινία Ζ, του απονεμήθηκε το βραβείο BAFTA για πρωτότυπη μουσική, ενώ ήταν υποψήφιος στην ίδια κατηγορία του 1974, για την ταινία State of Siege, και το 1975, για την ταινία Serpico. Επίσης ήταν υποψήφιος για Γκράμι το 1966 και το 1975 για το μουσικό θέμα των ταινιών Ζορμπάς και Serpico αντίστοιχα.
Ο Μίκης Θεοδωράκης έφυγε από τη ζωή στις 2 Σεπτεμβρίου 2021, σε ηλικία 96 ετών.