Νίκος Καζαντζάκης, «Ασκητική» (απόσπασμα - βιβλίο σε ηλεκτρονική μορφή)

 Πρόλογος

Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή. Ευθύς ως γεννηθούμε, αρχίζει κι η επιστροφή, ταυτόχρονα το ξεκίνημα κι ο γυρισμός, κάθε στιγμή πεθαίνουμε. Γι αυτό πολλοί διαλάλησαν: Σκοπός της ζωής είναι ο θάνατος. Μα κι ευθύς ως γεννηθούμε, αρχίζει κι η προσπάθεια να
δημιουργήσουμε, να συνθέσουμε, να κάμουμε την ύλη ζωή, κάθε στιγμή γεννιόμαστε. Γι’ αυτό πολλοί διαλάλησαν: Σκοπός της εφήμερης ζωής είναι η αθανασία.

Στα πρόσκαιρα ζωντανά σώματα τα δυο τούτα ρέματα παλεύουν:

α) ο ανήφορος, προς τη σύνθεση, προς τη ζωή, προς την αθανασία

β) ο   κατήφορος, προς την αποσύνθεση, προς την ύλη, προς το θάνατο.

Και τα δυο ρέµατα πηγάζουν από τα έγκατα της αρχέγονης ουσίας. Στην αρχή η ζωή ξαφνιάζει·σαν παράνοµη φαίνεται,σαν παρά φύση, σαν εφήµερη αντίδραση στις σκοτεινές αιώνιες πηγές· µα βαθύτερα νιώθουµε: η Ζωή είναι κι αυτή άναρχη, ακατάλυτη φόρα του Σύµπαντου.

Αλλιώς, πούθε η περανθρώπινη δύναµη που µας σφεντονίζει από το αγέννητο στο γεννητό και µας γκαρδιώνει· φυτά, ζώα, ανθρώπους·στον αγώνα; Και τα δυο αντίδροµα ρέµατα είναι άγια.

Χρέος µας λοιπόν να συλλάβου µε τ' όραµα που χωράει κι εναρµονίζει τις δυο τεράστιες τούτες άναρχες, ακατάλυτες Ορµές· και µε τ' όραµα τούτο να ρυθµίσουµε το στοχασµό µας και την πράξη.

Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ

ΠΡΩΤΟ ΧΡΕΟΣ

Ήσυχα, καθαρά,  κοιτάζω τον κόσµο και λέω: Όλα τούτα που θωρώ, γρικώ, γεύουµαι, οσφραίνουµαι κι αγγίζω είναι πλάσµατα του νου µου.

Ο ήλιος  ανεβαίνει, κατεβαίνει µέσα στο κρανίο µου. Στο ένα µελίγγι µου ανατέλνει ο ήλιος, στο άλλο βασιλεύει ο ήλιος.

Τ' άστρα λάµπουν µέσα στο µυαλό µου, οι Ιδέες, οι άνθρωποι και τα ζώα βόσκουν µέσα στο λιγόχρονο κεφάλι µου, τραγούδια και κλάµατα γιοµώνουν τα στρουφιχτά κοχύλια των αυτιών µου και τρικυµίζουν µια στιγµή τον αγέρα·  σβήνει το µυαλό µου, κιόλα, ουρανός και γης, αφανίζουνται. "Εγώ µονάχα υπάρχω!" φωνάζει ο νους.

"Μέσα στα κατώγια µου, οι πέντε µου ανυφάντρες δουλεύουν, υφαίνουν και ξυφαίνουν τον καιρό και τον τόπο, τη χαρά και τη θλίψη, την ύλη και το πνέµα. [.......]

 «Ασκητική» pdf

 

Ο Νίκος Καζαντζάκης (Ηράκλειο Κρήτης, 1883 – Φράιμπουργκ/Γερμανία, 1957) ήταν συγγραφέας, δημοσιογράφος, πολιτικός, μουσικός, ποιητής και φιλόσοφος, με πλούσιο λογοτεχνικό, ποιητικό και μεταφραστικό έργο. Αναγνωρίζεται ως ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες λογοτέχνες και ως ο περισσότερο μεταφρασμένος παγκοσμίως. [Βιογραφία]