Κωστής Παλαμάς, «Η φλογέρα του Βασιλιά με την ηρωική τριλογία» (σε pdf μορφή)

Η υπόθεση της Φλογέρας του βασιλιά (1910): Αφού μετά από σκληρούς και μακροχρόνιους πολέμους ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Βασίλειος ο Βουλγαροκτόνος συνέτριψε τους Βουλγάρους, αποφασίζει να κατεβεί με το στρατό του στην Αθήνα και να προσκυνήσει την εκκλησία της Παναγιάς της Αθηνιώτισσας, όπως είχε τότε μετονομαστεί ο Παρθενώνας. Ο ποιητής συνθέτει θριαμβικούς ύμνους για τους ελληνικούς τόπους, από όπου πέρασε ο στρατός του νικητή βασιλιά. Η αφηγηματική ποιητική σύνθεση εκτείνεται σε περισσότερους από 4000 δεκαπεντασύλλαβους στίχους και διαιρείται σε 12 Λόγους (κεφάλαια).

 

Ο ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Σβησμένες όλες οι φωτιές οι πλάστρες μεσ' στη Χώρα.

Στήν εκκλησιά, στον κλίβανο, στο σπίτι, στ' αργαστήρι,

παντού, στο κάστρο, στην καρδιά,τ' αποκαΐδια, οι στάχτες.
Πάει κι ο ψωμάς, πάει κι ο χαλκιάς,πάει κ' η γυναίκα, πάνε

τα παλληκάρια, οι λειτουργοί, και του ρυθμού οι τεχνίτες, 

του Λόγου και οι προφήτες.

Τα χέρια είναι παράλυτα, και τα σφυριά παρμένα

και δε σφυροκοπά κανείς τ' άρματα και τ' αλέτρια,

κ' η φούχτα κάποιου ζυμωτή λίγο σιτάρι αν κλείσει,

δεν βρίσκει την πυρή ψυχή ψωμί για να το κάμει.

Κι από κατάκρυα χόβολη μεστή η γωνιά, κι ακόμα

και πιο πολύ από τη γωνιά που του σπιτιού η καρδιά είναι,

κακοκατάντησε η καρδιά του ανθρώπου. Κρίμα. Κρίμα.

Σκοτεινό ρέπιο κ' η εκκλησιά, και δίχως πολεμίστρες 

το κάστρο, και χορτάριασε κ' έγινε βοσκοτόπι.

Κι ο μέγας Έρωτας μακριά, και ειν' άβουλος ο άντρας

κι άπραχτος, και στο πλάϊ του χαμοσυρτή η γυναίκα

κυρά της έχει τη σκλαβιά και δούλο της το ψέμα.

Σβησμένες όλες οι φωτιές οι πλάστρες μεσ' στη Χώρα.

Τραγούδι των ηρώων! Εμπρός, τραγούδι των ηρώων! 

Απάνου από τ' απόσταχτα, άναψε, ω φλόγα, λάμψε.

Κανένα χέρι δε θα διείς απάνου σου ν' απλώσει,

να θρέψη σε, να ζεσταθεί, να πάρει απ' το θυμό σου,

να σπείρει σε στην εκκλησιά, στον κλίβανο, στο σπίτι,

να σε φωλιάσει στην καρδιά, στο κάστρο, στ' αργαστήρι.

Φλόγα, εσύ τότε αβοήθητη κ' έρμη εσύ φλόγα,κρύψου, 

και κάμε τη μνημούρι σου τη στάχτη, και μη σβήσεις!

Γιατί θα ρθεί κάποιος καιρός, και κάποια αυγή θα φέξη,

και θα φυσήξει μια πνοή μεγαλοδύναμη· άκου!

Από ποιο στόμα ή από ποιο χάος θα χυθεί; Δεν ξέρω. 

Μπορεί από την ανατολή, μπορεί κι από τη Δύση, 

ποιος ξέρει μην απ' το βοριά, μην απ' τα Μεσημέρια·

τάχα θα βγει απ' τα τάρταρα, για θα ριχτή από τ' άστρα;

Δεν ξέρω· ξέρω πως θα ρθει, και με το πέρασμά της, 

μέγα και θείο και μυστικό κι αξήγητο, θα σκύψουν

οι κορφές όλες, οι φωτιές θα ξαναδώσουν όλες.

Στην εκκλησία, στον κλίβανο, στο σπίτι, στ' αργαστήρι,

στο κάστρο, στην καρδιά, παντού, στ' αποκαΐδια, Απρίλης!

Και σα θεών αγάλματα θαματουργά πλασμένα 

να ηχολογάνε μουσικά, σαν τα φυλή ο κυρ Ήλιος, 

(Απόλλωνας αυτός, Χριστός θαρρώ, ή Διόνυσος νομίζω· 

Ορφέας λένε οι πυρές όλοι τους ένας είναι)

και σα χλωρά ισκιερόδεντρα που δεν τους απολείπουν 

ζαχαροστάλαχτοι καρποί χειμώνα καλοκαίρι,

να! να! ο ψωμάς, και να ο χαλκιάς, να και η γυναίκα, να τα,

τα παλληκάρια, οι λειτουργοί,να του ρυθμού οι τεχνίτες,

του Λόγου να οι προφήτες!

Κι όταν τριγύρω σου οι φωτιές ανάψουν πάλε οι πλάστρες,

ξαναζωντάνεψε κ' εσύ και ρίξου, ω φλόγα, ω φλόγα,

και κύλησε και πέρασε στα διάπλατα της Χώρας, 

και στης ψυχής τ' απόβαθα, και πλάσε τα και ζήσ' τα,

γιομάτα ροδοκόκκινα παιδιά τα καρδιοχτύπια, 

και πλάσε τους και ζήσε τους κάποιους καημούς πατέρες,

και κάποιες γνώμες πλάσε τις και ζήσε τις μητέρες,

και κάμε αδέρφια τα όνειρα και τα έργα!Εμπρός, τραγούδι!

Σβησμένες όλες οι φωτιές, τραγούδι των ηρώων!

Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΧΗΡΑΣ    

Έβγαλε διάτα ο Κρούταγος, της Βουλγαριάς ο τσάρος.

[..]

[η συνέχεια της ποιητικής σύνθεσης σε μορφή pdf ] (Βιβλιοθήκη του ΑΠΘ)

Κατεβάστε το   ΕΔΩ (openbook.gr)

 

Ο Κωστής Παλαμάς (Πάτρα, 1859 - Αθήνα, 27 1943) ήταν ποιητής, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, ιστορικός και κριτικός της λογοτεχνίας. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, με σημαντική συνεισφορά στην εξέλιξη και ανανέωση της νεοελληνικής ποίησης. Αποτέλεσε κεντρική μορφή της λογοτεχνικής γενιάς του 1880, πρωτοπόρος, μαζί με τον Νίκο Καμπά και τον Γεώργιο Δροσίνη, της αποκαλούμενης Νέας Αθηναϊκής (ή Παλαμικής) σχολής. Η κηδεία του έμεινε ιστορική, καθώς μπροστά σε έκπληκτους Γερμανούς κατακτητές, χιλιάδες κόσμου τον συνόδευσαν στην τελευταία του κατοικία, στο Α΄ νεκροταφείο Αθηνών, ψάλλοντας τον εθνικό ύμνο. Η οικία του Παλαμά στην Πάτρα σώζεται ως σήμερα στην οδό Κορίνθου 241. [Βιογραφία]