Έκτωρ Κακναβάτος, «Τέσσερα φονικά»

Ι.
Πριν ο λίθος
Πριν γίνει πέτρα ο λίθος
Μη έχοντας ακόμα πει απεταξάμην
Μη ακόμα τρίχωμα πάνω του η θάλασσα
Πριν να γίνει
Θυμήσου τί αστροφεγγιά η μήτρα
τί αράγιστος ο ζόφος της ως αλεκτρύων
σαν που ήτανε να πέσει πάνω στο σπαθί του
ο Αίαντας ή μετά που μιναρέδες
υμνούσανε ισλαμιστί το ύψος

Η φωνή σου
επωάζονταν που την άγγιζε ο ίσκιος του
ή που άκουε το μήκος του του άνεμου
ακάθεκτο εντός της κι ελόγου της ν’ αναπηδά
όροφος πάνω σε όροφο μ’ ορθωμένη τρίχα
ή γάλα που είδε φίδι.
ΙΙ.
Θυμήσου της γαληνοτάτης λογικής τα ιστία
Τα ρίγη των κολπώσεών της οχιές και μπουγαρίνια
Θυμήσου τις δρομάδες του νερού
ανεύθυνες για τη θυμηδία των καμπύλων
τη γεωμετρία καβάλα σε ελέφαντα
να κατεβαίνει τ’ Απέννινα τα παράθυρά της άδεια
θυμήσου ακόμα τον αυτόχειρα εξώστη εμένα
να σωριάζομαι σε ορθοστασίες ή καπνός
ν’ ανεβαίνω από κρεματόρια ονείρων
να διανοούμαι της ευθείας την ευλάβεια χίλια τόσα μίλια
ή το αμπέχονο που πέταξα ακούγοντας τη σιωπή μου
να σχίζει τον αγέρα στο Ελ Πάσο
ή της σαρκοφάγου σου κόντε Διονύσιε την δρόσον.

ΙΙΙ.
Θυμήσου οι τέσσερις
πάνω στις σέλες τους στητοί κι αξούριστοι
Τα καπέλα τους ριχτά χαμηλά ώς τη μύτη
Μόνο τα καπούλια των φοράδων τους να σειούνται
Τα πιστόλια τους ζεστά
έχοντας μόλις καθαρίσει με τον βόιβοντα
δώδεκα μολύβια φυτεμένα στην κοιλιά του
πάνω στις σέλες τους οι τέσσερις:
Ιωάννης του Σταυρού
Σαιν Ζυστ της Λαιμητόμου
Παπαφλέσσας της Παραφοράς
Βλαντίμιρ Ίλιτς του Σμόλνυ
Τραβώντας δυτικά καταπάνω του του ήλιου
Δρόμοι που άγιασε ο λύκος.

IV.
Πριν ο λίθος
Πριν γίνει πέτρα ο λίθος
πάτα γκάζι τιμόνι όλο αριστερά
μπαίνομε στις πολύχρυσες Μυκήνες
κάποιες πέτρες που περίσσεψαν του Δευκαλίωνα
τώρα οι ξεναγοί
τις δείχνουν· φρίκη...
Ο ουρανός το γύρισε αιμομίχτης
Οι κρόκοι μούσκεμα του κυανού ιδρώτα
ξοδεύουνε το τάλαντο της συνουσίας
Ευδαίμων κροταλίας κακαρίζει κάτω απ’ τα χαλίκια
Όλες οι γενιές είναι του λίθου
και μόνο ο οίνος όχι
καθότι περιστέρι.

1984

 

Ο Έκτωρ Κακναβάτος (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Γιώργου Κοντογιώργη, Πειραιάς, 1920 - Αθήνα 2010) ήταν Έλληνας υπερρεαλιστής ποιητής. Σπούδασε μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εμφανίστηκε στα γράμματα το 1943 εκδίδοντας την ποιητική συλλογή "Φούγκα". Στα χρόνια που μεσολάβησαν έως το δεύτερο έργο του ("Διασπορά", 1961) βίωσε την εμπειρία της εποχής: συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση ως μέλος του ΕΑΜ, φυλακίστηκε και εξορίστηκε στα χρόνια του Εμφυλίου. Τα ποιήματα του Έκτορα Κακναβάτου συνδυάζουν με ιδιοφυή τρόπο τον υπερρεαλισμό με την πολιτική ποίηση, με έντονες επιρροές από τα μαθηματικά και τις θεωρίες του χάους. Το ποιητικό έργο του υπήρξε συνεχές και αμετακίνητο στις προθέσεις του. Εξέδωσε τις συλλογές: "Φούγκα" (1943), "Διασπορά" (1961), "Η κλίμακα του λίθου" (1977), "Τετραψήφιο" (1971), "Τετραψήφιο με την έβδομη χορδή" (1972), "Διήγηση" (1974), "Οδός Λαιστρυγόνων" (1978), "Τα μαχαίρια της Κίρκης" (1981), "Ανάστιξη του θρύλου για τα νεφρά της πολιτείας" (1981), "In Perpetuum" (1983) "Κιβώτιο ταχυτήτων" (1987), οι οποίες συγκεντρώθηκαν σε δύο τόμους, το 1990, από τις εκδόσεις 'Αγρα ("Ποιήματα 1943-1974" και "Ποιήματα 1978-1987"), και επανεκδόθηκαν σε ενιαίο τόμο τον Ιούλιο του 2010, "Οιακισμοί του Μενεσθέα Καστελάνου του Μυστρός" (1995), "Χαοτικά Ι" (1997), "Ακαρεί" (2001), "Υψικαμινίζουσες νεοπλασίες" (2001) και "Στα πρόσω ιαχής" (2005), και τον τόμο δοκιμίων "Βραχέα και μακρά: Για την ποίηση: γλώσσα και λόγος" (2005).