Ανδρέας Εμπειρίκος, «Η άνοδος»

Οι λέξεις όταν πέφτουν στο σώμα της νυκτός

Μοιάζουν με καράβια που τις θάλασσες οργώνουν

Με άνδρες που σπέρνουν και γυναίκες που μιλούν

Μέσα στους ποππυσμούς των φιλημάτων

Σαύρες περνούν μέσα στα ρίγη των ακτών

Πελάγους που απλώνεται μέχρι την άμμο

Με πλαταγίσματα με παφλασμούς

Ολίγον πριν ο ήλιος ανατείλη

Ενώ ακούονται φωνές των ραψωδών της ύλης

Και αλαλαγμοί αλέκτορος ορθίου

Επί μιας στήλης άλατος χωρών μεσημβρινών

Όταν ογκούνται οι πόθοι στους αιγιαλούς

Μυριάδων που πορεύονται μεσ' στις ριπές του ανέμου

Μπροστά στα μάτια των ολβίων κορασίδων

Που κύπτουν με τα στήθη των εγγίζοντα το ύδωρ

Το καθαρό νερό των ρυακιών

Ώσπου να βρουν και να αισθανθούν στα σώματα και στας

ψυχάς των

Άνευ ορίων άνευ όρων

Την κεκτημένη άνοδον της ηδονής.

~

 Ο Ανδρέας Εμπειρίκος (Μπράιλα της Ρουμανίας, 1901 - Αθήνα 1975) ήταν ποιητής, πεζογράφος, φωτογράφος και ψυχαναλυτής. Ως λογοτέχνης ανήκει στη Γενιά του '30 και αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του ελληνικού υπερρεαλισμού. Το 1926-31 βρίσκεται στο Παρίσι όπου συνδέεται με τον Andre Breton και τους υπερρεαλιστές και αρχίζει την ψυχανάλυση με τον Rene Laforgue. Ο Εμπειρίκος υπήρξε εισηγητής του υπερρεαλισμού στην Ελλάδα, πιστός στο κίνημα όσο κανένας άλλος Έλληνας συγγραφέας, καθώς και ο πρώτος που άσκησε την ψυχανάλυση στον ελληνικό χώρο, ασκώντας την ψυχαναλυτική πρακτική κατά την περίοδο 1935-1951. Το 1935 δίδει στην Αθήνα την περίφημη διάλεξη περί "Περί σουρρεαλισμού" και εκδίδει την "Υψικάμινο", το κατεξοχήν υπερρεαλιστικό κείμενο. Χαρακτηρίζεται ως ένας από τους κατεξοχήν «οραματιστές ποιητές», κατέχοντας περίοπτη θέση στον ελληνικό λογοτεχνικό κανόνα, παρά τη δυσπιστία με την οποία αντιμετωπίστηκε αρχικά το έργο του. Από το σύνολο του έργου του ξεχωρίζει η πρώτη ποιητική συλλογή του, με τίτλο Υψικάμινος, ως το πρώτο αμιγώς υπερρεαλιστικό κείμενο στην Ελλάδα. Τον Δεκέμβριο του 1990 άρχισε να εκδίδεται, σύμφωνα με τη θέληση του ποιητή, ο "Μέγας Ανατολικός", το τεράστιο έργο ζωής του Ανδρέα Εμπειρίκου που το επεξεργαζόταν επί 25 χρόνια. Άρχισε να γράφεται το 1945 και ολοκληρώνεται ύστερα από ενδιάμεσες φάσεις το 1970. Το μυθιστόρημα αποτελείται από 100 κεφάλαια, που συγκροτούν πέντε μέρη, και η έκδοσή του ολοκληρώθηκε το 1992 σε οκτώ τόμους. Πρόκειται για το μεγαλύτερο και τολμηρότερο μυθιστόρημα της ελληνικής γλώσσας. Ο Μέγας Ανατολικός προκάλεσε αντιδράσεις για την ελευθεροστομία και το ερωτικό περιεχόμενό του. Σημαντικό τμήμα του έργου του εκδόθηκε μετά τον θάνατό του. [Βιογραφία]