(1).jpg)
.png)
Στην τραπεζαρία του μοναστηριού Σάντα Μαρία Ντέλε Γράτσιε-Παναγία της Χάριτος στο Μιλάνο βρίσκεται και εκτίθεται η σπάνια νωπογραφία του Λεονάρντο Ντα Βίντσι ο «Μυστικός Δείπνος». Πρόκειται για μια τοιχογραφία του 15ου αιώνα που αναπαριστά το Μυστικό Δείπνο του Ιησού με τους μαθητές του, τη στιγμή που τους ανακοινώνει ότι κάποιος από αυτούς θα τον προδώσει. Ο γνωστός και πανίσχυρος παράγοντας της εποχής Δούκας Λουντοβίκο Σφόρτσα παράγγειλε τον πίνακα στον μεγάλο ζωγράφο Λεονάρντο για το συγκεκριμένο κτήριο που επιθυμούσε αρχικά να γίνει μαυσωλείο της οικογενείας του.
Ο τοίχος τον οποίο επέλεξε ο σπουδαίος ζωγράφος για να φτιάξει το αριστούργημά του είναι πάντα υγρός καθώς βρίσκεται πάνω από ένα υπόγειο ρυάκι και ήταν για πολλά χρόνια εκτεθειμένος στον άνεμο και στη βροχή. Το αριστούργημα του Ντα Βίντσι όπως είναι φυσικό έχει υποστεί φθορά, αν και ο καλλιτέχνης αφιέρωσε πολύ χρόνο για τη δημιουργία του φτιάχνοντας δικά του χρώματα και υλικά για να ζωγραφίσει τον τοίχο εφαρμόζοντας την τεχνοτροπία buonfresco και αυτός είναι ένας από τους λόγους που κάνουν το συγκεκριμένο έργο τόσο ξεχωριστό.
Ο Ντα Βίντσι όταν εργαζόταν είχε συντροφιά διάφορους περαστικούς και άλλους με τους οποίους συζητούσε και ανέλυε το έργο του καθώς δημιουργούσε. Μάλιστα ένας από αυτούς τους τόσο «τυχερούς θεατές» ως αυτόπτης μάρτυρας αναφέρει τα εξής για τον Λεονάρντο:
«Μερικές φορές στεκόταν εκεί από τα χαράματα μέχρι τη δύση του ηλίου,χωρίς να αφήνει καθόλου το πινέλο, ξεχνώντας να φάει και να πιει,ζωγραφίζοντας ακατάπαυστα. ‘Αλλες φορές πάλι είχε δύο, τρεις ή τέσσερις μέρες να αγγίξει το πινέλο και περνούσε πολλές ώρες την ημέρα όρθιος μπροστά στο έργο του, με τα χέρια διπλωμένα,εξετάζοντας και σχολιάζοντας τις φιγούρες. Επίσης τον είδα μεσημεριάτικα να αφήνει την Κόρτε Βέικια, όπου εργαζόταν στο πήλινο άλογό του και σπρωγμένος από ακαταμάχητο οίστρο,να έρχεται κατευθείαν στη Σάντα Μαρία Ντέλε Γκράτσιε,αγνοώντας το λιoπύρι, να ανεβαίνει στη σκαλωσιά, να παίρνει το πινέλο του, να βάζει μια δυο πινελιές και μετά να φεύγει.»
«Μερικές φορές στεκόταν εκεί από τα χαράματα μέχρι τη δύση του ηλίου,χωρίς να αφήνει καθόλου το πινέλο, ξεχνώντας να φάει και να πιει,ζωγραφίζοντας ακατάπαυστα. ‘Αλλες φορές πάλι είχε δύο, τρεις ή τέσσερις μέρες να αγγίξει το πινέλο και περνούσε πολλές ώρες την ημέρα όρθιος μπροστά στο έργο του, με τα χέρια διπλωμένα,εξετάζοντας και σχολιάζοντας τις φιγούρες. Επίσης τον είδα μεσημεριάτικα να αφήνει την Κόρτε Βέικια, όπου εργαζόταν στο πήλινο άλογό του και σπρωγμένος από ακαταμάχητο οίστρο,να έρχεται κατευθείαν στη Σάντα Μαρία Ντέλε Γκράτσιε,αγνοώντας το λιoπύρι, να ανεβαίνει στη σκαλωσιά, να παίρνει το πινέλο του, να βάζει μια δυο πινελιές και μετά να φεύγει.»
Οι ερμηνείες που έχουν δοθεί από ειδικούς για τον πίνακα του Leonardo da Vinci έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον.
Επιστρέφοντας στην τοιχογραφία, μπορούμε να παρατηρήσουμε με προσοχή την εικόνα που παρουσιάζει τον Ιησού ν’ ανακοινώνει την επικείμενη προδοσία στους μαθητές του τα πρόσωπα και τα σώματα των οποίων έχουν ποικιλία συναισθημάτων, όπως θυμό ,έκπληξη, αιφνιδιασμό και λύπη.
Παρατηρώντας τους 12 Αποστόλους από αριστερά προς τα δεξιά βλέπουμε τον Βαρθολομαίο,τον Ιάκωβο και τον Ανδρέα να είναι και οι τρεις φανερά έκπληκτοι. Στη συνέχεια ο Ιούδας ο Ισκαριώτης,ο Πέτρος και ο Ιωάννης. Ξεχωρίζει βέβαια ο Ιούδας καθώς είναι φανερά αιφνιδιασμένος από την ξαφνική αποκάλυψη του σχεδίου του και το κεφάλι του βρίσκεται πιο χαμηλά από όλων των άλλων στο τραπέζι και ο αγκώνας του το ακουμπά. Ολοφάνερα η ταραχή του μαρτυρά την ενοχή του.
Σύμφωνα με την Ιταλίδα ερευνήτρια Σαμπρίνα Σφόρτσα Γκαλίτσια το μυστικό του πίνακα περιέχει έναν μαθηματικό αστρολογικό γρίφο, τον οποίο η ίδια κατάφερε να αποκρυπτογραφήσει. Πρόκειται για τη συντέλεια του κόσμου που θα έρθει σύμφωνα με αυτήν την αποκρυπτογράφηση την 1η Νοεμβρίου του 4006 και οχτώ μήνες μετά την αρχή μιας παγκόσμιας πλημμύρας.
‘Ενας άλλος ερευνητής ο Ιταλός μουσικός Τζιοβάνι Μαρία Πάλα θεωρεί ότι ο πίνακας αποτελεί έναν μουσικό ύμνο στο Θεό διάρκειας σαράντα δευτερολέπτων όπου τις νότες αναπαριστούν τα καρβέλια ψωμιού του πίνακα.
Oποιες και να είναι οι ερμηνείες είτε οι θεωρίες για το τι μπορεί να συμβολίζει το έργο του σπουδαίου ζωγράφου το μόνο βέβαιο είναι ότι πρόκειται για ένα αριστούργημα το οποίο έγινε με απόλυτη σοφία και είναι μοναδικό.
*****
«Ο Μυστικός Δείπνος» (Μεγεθυμένη εικόνα)
Έτος δημιουργίας: 15ος αιώνας (1495-1498)
Ύψος: 460 εκ. Πλάτος: 880 εκ.
Μουσείο: Μοναστήρι Σάντα Μαρία ντέλλε Γκράτσιε (Μιλάνο)
Ύψος: 460 εκ. Πλάτος: 880 εκ.
Μουσείο: Μοναστήρι Σάντα Μαρία ντέλλε Γκράτσιε (Μιλάνο)