Μα όταν κάποιος σού μιλά με τρόμους, φωνές
χαμένων σε απαίσια σπήλαια και βάλτους—
εσύ να σκέφτεσαι προπάντων τι μπορεί να εννοεί,
ποιο διαμελισμένο πτώμα κρύβει στο υπόγειό του,
τι δαγκωτά φιλιά και φόνους, νύχτα υπόκωφη,
που σιωπηλά τη διασχίζουν αμαξοστοιχίες
(συσκοτισμένες με βαριά παραπετάσματα, και
στους τροχούς πανιά ή βαμπάκι), τι άνομες
επιθυμίες, λύσσα, ψιθύρους, ουρλιαχτά,
βεγγαλικά σε λάκκους πολιούχων, εκδικητές να
τον μουσκεύουν στο αίμα όταν κοιμάται, ποιον
κλέφτη, τέλος, σε βαθύ κοιτώνα χάλκινο,
πνιγμένον στα λινά και κλαίει—
και να τον συμπαθείς, προπάντων να τον
συμπαθείς, αγαπητέ Αρθούρε ή Αλφόνσε.
χαμένων σε απαίσια σπήλαια και βάλτους—
εσύ να σκέφτεσαι προπάντων τι μπορεί να εννοεί,
ποιο διαμελισμένο πτώμα κρύβει στο υπόγειό του,
τι δαγκωτά φιλιά και φόνους, νύχτα υπόκωφη,
που σιωπηλά τη διασχίζουν αμαξοστοιχίες
(συσκοτισμένες με βαριά παραπετάσματα, και
στους τροχούς πανιά ή βαμπάκι), τι άνομες
επιθυμίες, λύσσα, ψιθύρους, ουρλιαχτά,
βεγγαλικά σε λάκκους πολιούχων, εκδικητές να
τον μουσκεύουν στο αίμα όταν κοιμάται, ποιον
κλέφτη, τέλος, σε βαθύ κοιτώνα χάλκινο,
πνιγμένον στα λινά και κλαίει—
και να τον συμπαθείς, προπάντων να τον
συμπαθείς, αγαπητέ Αρθούρε ή Αλφόνσε.
Η
Τζένη Μαστοράκη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1949. Σπούδασε βυζαντινή και
μεσαιωνική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Πρωτοεμφανίστηκε στα
γράμματα με ένα ποίημά της που περιλήφθηκε στην "Αντι-ανθολογία" του
Δημήτρη Ιατρόπουλου, το 1971. Την επόμενη χρονιά τα ποιήματά της κίνησαν
το ενδιαφέρον του Γιάννη Ρίτσου και της Νανάς Καλλιανέση, και εκδόθηκε
από τον "Κέδρο" το πρώτο της βιβλίο, "Διόδια", με τίτλο που επέλεξε ο
ποιητής. Έχουν εκδοθεί μέχρι σήμερα τέσσερα βιβλία ποίησης ("Διόδια"
1972, "Το σόι" 1978, "Ιστορίες για τα βαθιά" 1983 και "Μ' ένα στεφάνι
φως" 1989), με το τελευταίο βιβλίο της, εμπνευσμένο από το έργο του Δ.
Σολωμού, να έχει συγκεντρώσει την καθολική, σχεδόν, αποδοχή κριτικής και
κοινού και να έχει επαινεθεί, μεταξύ άλλων, για την αριστοτεχνική χρήση
της ελληνικής γλώσσας (Γ. Π. Σαββίδης) και της μυθοποιητικής παράδοσης
(Δ. Μαρωνίτης). Τα ποιήματά της μεταφράστηκαν σε διάφορες γλώσσες και
δημοσιεύθηκαν σε ανθολογίες και περιοδικά. Η διευθύντρια του
προγράμματος ελληνικών σπουδών στο Columbia University της Νέας Υόρκης,
Karen Van Dyck, αφιερώνει στη Τζένη Μαστοράκη ένα ολόκληρο κεφάλαιο του
βιβλίου της "Η Κασσάνδρα και οι λογοκριτές" (1998), θεωρώντας την "μία
από τις κορυφαίες ποιήτριες και μεταφράστριες της Ελλάδας". Δεινή
μεταφράστρια, η Τζένη Μαστοράκη έχει μεταφράσει συγγραφείς πολύ
διαφορετικούς μεταξύ τους, όπως οι Τζέι-Ντι Σάλιντζερ, Κάρσον ΜακΚάλερς,
Ελίας Κανέττι, Χάινριχ Μπελ, Χάινριχ φον Κλάιστ, Καρλ Μαρξ, Κάρλο
Γκολντόνι, Έντγκαρ Άλαν Πόε, Άπτον Σίνκλαιρ, Λιούις Κάρολ, Τζόρτζιο
Μανγκανέλλι, Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, Χάρολντ Πίντερ, Σάρα Κέην, Μιγέλ δε
Θερβάντες, Χάουαρντ Μπάρκερ, Πωλ Σουήζι, Άγκνες Χέλερ, κι ακόμη τον
"Πετροτσουλούφη" του Χάινριχ Χόφμαν και παραμύθια των Αδελφών Γκριμ. Το
1989 τιμήθηκε με το Thornton Niven Wilder Prize του Columbia University
(Translation Center) για το σύνολο του μεταφραστικού της έργου και το
1992 με το ειδικό βραβείο του ΙΒΒΥ (International Board on Books for
Young People) για τη μετάφραση του παιδικού βιβλίου "Ο ταξιδιώτης της
αυγής", του Σι-Ες Λιούις (εκδόσεις Kέδρος).
Μεγάλο
Βραβείο Γραμμάτων το 2020: Στην Τζένη Μαστοράκη απονέμεται (2021) η
τιμητικότερη των διακρίσεων για τη συνολική προσφορά του έργου της στο
μεταπολιτευτικό γίγνεσθαι.
Η ιστοσελίδα της ποιήτριας mastorakilfh2007.blogspot.com.