Μενέλαος Λουντέμης, «Δικτάτορες και καντήλια»

Ήταν ένα μικρό, ένα τσιμπλιάρικο
ένα κακομούτσουνο καντήλι.
Που το ανεβοκατέβαζαν στο τέμπλο της εκκλησιάς
όπως ανεβοκατεβάζουν τους Δικτάτορες
στις χώρες της Νότιας Αμερικής.
(Η Βόρεια δεν έχει δικούς της –
Φτιάχνει για τους άλλους)

Αυτά λοιπόν για το καντήλι.
Το ανεβοκατέβαζαν σαν τον υδράργυρο
μπρος στο πρόσωπο των Αγίων…
Έτσι όπως το φλόγιζε καταφαγωτικά
η θεία πίστις.

Μα μια μέρα του σώθηκε το λάδι.
Και τότε… Αντί να τσιρίξει το καντήλι –
Τσίριξαν οι θεοί.
«Προς θεού, φωνάξανε,
πως μας αφήνετε χωρίς λάδι!
Θα πεθάνουμε!»

Αλλά όλα τούτα τα τερπνά
με τα καντήλια και τα λάδια.
Και τους αγίους και τους θεούς-
Όλα, πάλιωσαν.

Και μόνο ένα έμεινε αιώνιο και αναλλοίωτο
το μωροπίστευτο γένος των ανθρώπων
που δεν κουράστηκε να κατασκευάζει
-στους αιώνες των αιώνων-
Θεούς. Καντήλια. Και Δικτάτορες!
~
από το βιβλίο Τα ποιητικά του, Εκδ. Ελληνικά Γράμματα, 1999
πηγή

 

 Ο Μενέλαος Λουντέμης, πραγματικό ονοματεπώνυμο Δημήτριος Βαλασιάδης, (Αγία Κυριακή της Γιάλοβας Αιγιαλού στη Μικρά Ασία, 1912 - Αθήνα, 1977) ήταν Έλληνας συγγραφέας και ποιητής. Πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και εντάχθηκε στο ΕΑΜ, όπου διετέλεσε και γραμματέας της οργάνωσης διανοουμένων. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου εξορίστηκε στη Μακρόνησο και τον Άη Στράτη και το 1958 πέρασε από δίκη για το βιβλίο του "Βουρκωμένες μέρες". Από το 1958 ως τη μεταπολίτευση του 1974 έζησε αυτοεξόριστος στη Ρουμανία, ενώ κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Παπαδόπουλου του είχε αφαιρεθεί η ελληνική ιθαγένεια. Το λογοτεχνικό του ψευδώνυμο το εμπνεύστηκε απ' τον ποταμό Λουδία της μετέπειτα πατρίδας του. Πρωτοεμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα σε πολύ νεαρή ηλικία, δημοσιεύοντας ποιητικές συλλογές στην «Αγροτική Ιδέα» της Έδεσσας το 1927 και το 1928, τις οποίες υπέγραφε με το πραγματικό του όνομα (Δημήτριος Βαλασιάδης). Γύρω στο 1930 δημοσιεύει ποιήματα και διηγήματα του στο περιοδικό «Νέα Εστία». Η πρώτη φορά που χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο του ήταν το 1934 στο διήγημα «Μια νύχτα με πολλά φώτα κάτω από μια πόλη με πολλά αστέρια». Τιμήθηκε με το Κρατικό βραβείο Πεζογραφίας το 1938 για τη συλλογή διηγημάτων του. Τα πλοία δεν άραξαν και με τη Χρυσή Δάφνη Πανευρώπης στο Παρίσι το1951. Επίσης τιμήθηκε και με το βραβείο «Μενέλαου Λουντέμη» που το καθιέρωσε προς τιμήν του η Ελληνική Εταιρία Λογοτεχνών και απονέμεται κάθε χρόνο στο καλύτερο πεζογράφημα του προηγούμενου έτους. Το σύνολο του έργου του καλύπτει όλα σχεδόν τα είδη του γραπτού λόγου (πεζογραφία, ποίηση, δοκίμιο, θέατρο, παιδική λογοτεχνία, μετάφραση κ.α.). Ο Μενέλαος Λουντέμης ανήκει στους έλληνες λογοτέχνες του μεσοπολέμου που στράφηκαν προς τον κοινωνικό ρεαλισμό. Η ιδιοτυπία του έργου του έγκειται στον "ερασιτεχνικό" τρόπο γραφής, τον οποίο υπηρέτησε εν πλήρει συνειδήσει, καθώς ο ίδιος υποστήριζε πως δεν τον ενδιαφέρει η Τέχνη αλλά η καταγραφή της πραγματικότητας και η κατάδειξη της κοινωνικής ανισότητας. Ο Μενέλαος Λουντέμης άφησε πίσω του πνευματική κληρονομιά περίπου σαράντα πέντε βιβλίων, που τον καθιστούν έναν από τους πολυγραφότερους Έλληνες συγγραφείς. [βιογραφία]