Κωστής Παλαμάς, «Η Ασάλευτη Ζωή (1904)»

"Η Ασάλευτη Ζωή" υπήρξε το έδαφος από το οποίο αναπτύχθηκε η διαφοροποίηση και η αυτοθέσμιση εκεί καταγράφηκε ένας κόσμος χωρίς σκιές, φόβους και μυστικά, ένας λόγος ευρύχωρος και πολυτυπικός, όπου ακόμα και η άρνηση αποκτούσε μια θετική σημασία. Με τους "Βωμούς" χαρτογραφείται ένας άλλος βίος: γεμάτος σκοτάδι, τρόμο και θραύσματα και ως συνδετικός ιστός ανάμεσά τους αναδύθηκε η βασκανία του ιστορικισμού. Η βιωμένη στιγμή μετατράπηκε σε αιώνιο σύμβολο, έχασε την "ενδοτέλεια" και την αυτονομία της, και μεταμορφώθηκε σε ένα παραπέτασμα που έκρυβε σκιώδεις απειλητικές παρουσίες αλλά δεν αποκάλυπτε καμιά λυτρωτική παρουσία. 

 

Αυτή ήταν η στιγμή του Κώστα Καρυωτάκη και του Γιώργου Σεφέρη. Και αυτό φυσικά σήμαινε τον θάνατο του ανοιχτού έργου, όπως το είχε εισηγηθεί η "Ασάλευτη Ζωή". Παρ' όλα αυτά, "Η Ασάλευτη Ζωή" υπήρξε η πρώτη μεγάλη αφήγηση της ελληνικής εμπειρίας κατά τον 20ο αιώνα. Ουσιαστικά μάλιστα υπήρξε η συλλογή ποιημάτων που εγκαινίασε μια νέα λογοτεχνική νοοτροπία, διανοίγοντας την ελληνική γλώσσα προς την πολυδοξία μέσα από ρυθμούς και τονικότητες που δεν είχαν αποτυπωθεί στην δομή της ποτέ προηγουμένως. 

 

Μέσα από τέτοια διάνοιξη της γλώσσας η εμπειρία και τα σύμβολά της απέκτησαν ένα ευρύ πεδίο λειτουργικών μορφών που "τραγουδούσαν" την πραγματικότητα και ταυτόχρονα την δομούσαν γύρω από σύνολα σημειολογικών επικρατειών που πρόσφεραν μιαν ανεξάντλητη σειρά εκφραστικών δυνατοτήτων στη λογοτεχνική γραφή. 

 

Η πολυτροπία και η πολυμυθία του παλαμικού λόγου δημιούργησε μια μοναδική φαντασιακή μήτρα απ' όπου οι πολλαπλές διαστάσεις της ατομικότητας μπόρεσαν να αποκρυσταλλωθούν μορφικά και να δώσουν συμβολικές αναγωγές στη συλλογική εμπειρία ενός πολιτισμικού κύκλου. Ταυτόχρονα, μέσα από αυτή την δόμηση και τον συσχηματισμό, το ατομικό εγώ πρόβαλε ως ο ρυθμιστής και διοργανωτής της τάξεως του πραγματικού. 

 

Το επίτευγμα της "Ασάλευτης Ζωής" ανήκει στον χώρο των μεγάλων μεταρρυθμίσεων της τέχνης, από τις οποίες προκύπτει ο αναπροσανατολισμός γραφής και σκέψης με την ταυτόχρονη προνομιακή θέση νέων αφετηριακών αρχών και αξιολογικών κέντρων. Με αυτή την μεταρρύθμιση του καλλιτεχνικού σκηνικού που δημιούργησε το λυρικό υποκείμενο της "Ασάλευτης Ζωής" γεννήθηκε όλη η ανέλιξη της λογοτεχνικής επινοητικότητας στην γλώσσα μας μέχρι σήμερα. (Βρασίδας Κάραλης, University of Sydney Australia, από την εισαγωγή της έκδοσης) πηγή

    Η ΑΣΑΛΕΥΤΗ ΖΩΗ

[Προλογικό]
ΠΑΤΡΙΔΕΣ
Ο ΓΥΡΙΣΜΟΣ
ΚΟΜΜΑΤΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ
ΣΤΙΧΟΙ ΣΕ ΓΝΩΣΤΟ ΗΧΟ
[ΦΟΙΝΙΚΙΑ]
ΕΚΑΤΟ ΦΩΝΕΣ
ΑΠΟ ΤΟΥΣ «ΥΜΝΟΥΣ» ΚΑΙ ΤΟΥΣ «ΘΥΜΟΥΣ»
ΑΠΟ «ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΟΡΑΜΑΤΑ»
ΚΑΠΟΙΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΑΚΟΜΑ
[Επιλογικό] 

~ ~ ~

        [Προλογικό]

            [Και τ’ άγαλμ’ αγωνίστηκα…]

        ΠΑΤΡΙΔΕΣ

            Πατρίδες
            Τα σονέτα
            Θεοφάνεια
            Μακαρία
            Αγορά
            Αγάπες
            Όταν πέθανε ο Πολυλάς
            Του Πέτρου Βασιλικού
            Στρατιώτης και τεχνίτης
            Της Αθηνάς ανάγλυφο
            Ανάγλυφο της Κυνηγήτρας
            Τραγούδι ενός πατέρα
            Σταλμένο του ποιητή Λ. Μαβίλη
            Η Φαντασία
            Ο θάνατος της Μακαρίας
            Στον Πάλλη για την «Ιλιάδα» του
            Χαιρετισμός της ρίμας

        Ο ΓΥΡΙΣΜΟΣ

            Αφιέρωμα
            Ο ναός
            Το καλύβι
            Το δαχτυλίδι
            Το πανηγύρι στα σπάρτα
            Η ξωτικιά
            Στο ξέφωτο έξω
            Η πρώτη αγάπη
            Ο τρελός
            Το σπίτι μας
            Ο νεκρός
            Ο σύντροφος
            Ραψωδία
            Ειδύλλιο
            Στον ανεμόμυλο
            Τι λέει η λιμνοθάλασσα
            Γαρούφαλα
            Χαλάσματα
            Πηνελόπη
            Νέα ωδή του παλιού Αλκαίου

        ΚΟΜΜΑΤΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ

            Φαντασία
            Οι θεοί
            Ο θεός μου
            Ελένη
            Η λύρα
            Ίσκιοι γιγάντων
            Η Παναγιά στην Κόλαση
            Ανατολή
            Διπλό τραγούδι
            Το ηλιογέννητο
            Στα ψηλά των παραδείσων
            Ο ξενιτεμένος
            Ορφικός ύμνος
            Ο ποιητής
            Τα λόγια του Κρίσνα
            Ο Πύργος του Ήλιου
            Μοιρολόγι
            Προσευχή των πρώτων ανθρώπων
            Στοχασμός των τελευταίων ανθρώπων
            Μολώχ
            Όλα τ’ άστρα
            Το σαΐτεμα

        ΣΤΙΧΟΙ ΣΕ ΓΝΩΣΤΟ ΗΧΟ

            Η αρχή
            Στην ακροποταμιά ο παράλυτος
            Το απλό τραγούδι
            Τα τρία φιλιά
            Ισμήνη
            Στοχασμοί της χαραυγής
            Σε μια που πέθανε
            Στον αμαρτωλό
            Μίλημα με τα λουλούδια
            Στη γυναίκα μου
            Η απόκριση
            Σκέψη
            Στον αμαρτωλό
            Το τέλος

        [ΦΟΙΝΙΚΙΑ]

            Φοινικιά

        ΕΚΑΤΟ ΦΩΝΕΣ

            Πρώτη νύχτα
            Δεύτερη νύχτα
            Τρίτη νύχτα
            Τέταρτη νύχτα
            Πέμπτη νύχτα

        ΑΠΟ ΤΟΥΣ «ΥΜΝΟΥΣ» ΚΑΙ ΤΟΥΣ «ΘΥΜΟΥΣ»

            Ύμνος των αντρείων
            Τριλογία του θυμού
            Φήμιος
            Τα εκατόχρονα του Ουγκό
            Το τραγούδι του Σταυρού
            Το μέγα όνειρο
            Οι ταπεινοί και οι τιποτένιοι
            Ο Δελφικός ύμνος
            Ο Ολυμπιακός ύμνος

        ΑΠΟ «ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΟΡΑΜΑΤΑ»

            Α΄ Ασκραίος
            Β΄ Οι αλυσίδες

        ΚΑΠΟΙΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΑΚΟΜΑ

            Μιράντα
            Για μια πεθαμένη
            Η κόρη του Αστραπόγιαννου
            Κομμάτι από τους «Παραδείσους»
            Οι Μήνες
            Η Τρισεύγενη
            Στο κορμί

        [Επιλογικό]

            [Σιγά…]

~

Ο Κωστής Παλαμάς (Πάτρα, 1859 - Αθήνα, 1943) ήταν ποιητής, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, ιστορικός και κριτικός της λογοτεχνίας. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, με σημαντική συνεισφορά στην εξέλιξη και ανανέωση της νεοελληνικής ποίησης. Αποτέλεσε κεντρική μορφή της λογοτεχνικής γενιάς του 1880, πρωτοπόρος, μαζί με τον Νίκο Καμπά και τον Γεώργιο Δροσίνη, της αποκαλούμενης Νέας Αθηναϊκής (ή Παλαμικής) σχολής. Η κηδεία του έμεινε ιστορική, καθώς μπροστά σε έκπληκτους Γερμανούς κατακτητές, χιλιάδες κόσμου τον συνόδευσαν στην τελευταία του κατοικία, στο Α΄ νεκροταφείο Αθηνών, ψάλλοντας τον εθνικό ύμνο. Η οικία του Παλαμά στην Πάτρα σώζεται ως σήμερα στην οδό Κορίνθου 241. [Βιογραφία]